Ding Xing Shu

定性书

--程颢

Bai Jia Jin An :Heng Qu Zhang Zi Wen Yu Xian Sheng Yue :Ding Xing Wei Neng Bu Dong ,You Lei Yu Wai Wu ,He Ru ?

百家谨案:横渠张子问于先生曰:定性未能不动,犹累于外物,何如?

Xian Sheng Yin Zuo Shi Pian 。

先生因作是篇。

Suo Wei Ding Zhe ,Dong Yi Ding ,Jing Yi Ding ,Mo Jiang Ying ,Mo Nei Wai 。

所谓定者,动亦定,静亦定,无将迎,无内外。

Gou Yi Wai Wu Wei Wai ,Qian Ji Er Cong Zhi ,Shi Yi Ji Xing Wei You Nei Wai Ye 。

苟以外物为外,牵己而从之,是以己性为有内外也。

Ju Yi Ji Xing Wei Sui Wu Yu Wai ,Ze Dang Ji Zai Wai Shi ,He Zhe Wei Zai Nei ?

且以己性为随物于外,则当其在外时,何者为在内?

Shi You Yi Yu Jue Wai You ,Er Bu Zhi Xing Zhi Mo Nei Wai Ye 。

是有意于绝外诱,而不知性之无内外也。

Ji Yi Nei Wai Wei Er Ben ,Ze You Wu Ke Ju Yu Ding Zai !

既以内外为二本,则又乌可遽语定哉!

Fu Tian De Zhi Chang ,Yi Ji Xin Pu Mo Wu Er Mo Xin ;

夫天地之常,以其心普万物而无心;

Sheng Ren Zhi Chang ,Yi Ji Qing Shun Mo Wu Er Mo Qing 。

圣人之常,以其情顺万物而无情。

Gu Jun Zi Zhi Xue ,Mo Re Kuo Ran Er Da Gong ,Wu Lai Er Shun Ying 。

故君子之学,莫若廓然而大公,物来而顺应。

《Yi 》Yue :Zhen Ji ,Hui Wang 。

《易》曰:贞吉,悔亡。

Chong Chong Wang Lai ,Peng Cong Er Sai 。

憧憧往来,朋从尔思。

Gou Gui Gui Yu Wai You Zhi Chu ,Jiang Jian Mie Yu Dong Er Sheng Yu Xi Ye ,Fei Wei Ri Zhi Bu Zu ,Gu Ji Duan Mo Qiong ,Bu

苟规规于外诱之除,将见灭于东而生于西也,非惟日之不足,顾其端无穷,不可得而除也。

Ren Zhi Qing Ge You Suo Bi ,Gu Bu Neng Kuo Dao ,Da Lv Huan Zai Yu Zi Si Er Yong Zhi 。

人之情各有所蔽,故不能适道,大率患在于自私而用智。

Zi Si ,Ze Bu Neng Yi You Wei Wei Ying Ji ;

自私,则不能以有为为应迹;

Yong Zhi ,Ze Bu Neng Yi Ming Jiao Wei Zi Ran 。

用智,则不能以明觉为自然。

Jin Yi E Wai Wu Zhi Xin ,Er Qiu Zhao Mo Wu Zhi De ,Shi Fan Jian Er Suo Zhao Ye 。

今以恶外物之心,而求照无物之地,是反鉴而索照也。

《Yi 》Yue :Gen Ji Bei ,Bu Huo Ji Shen 。

《易》曰:艮其背,不获其身。

Hang Ji Ting ,Bu Jian Ji Ren 。

行其庭,不见其人。

Meng Shi Yi Yue :Suo E Yu Zhi Zhe ,Wei Ji Zao Ye 。

孟氏亦曰:所恶于智者,为其凿也。

Yu Ji Fei Wai Er Shi Nei ,Bu Re Nei Wai Zhi Liang Wang Ye 。

与其非外而是内,不若内外之两忘也。

Liang Wang ,Ze Cheng Ran Mo Shi Yi 。

两忘,则澄然无事矣。

Mo Shi Ze Ding ,Ding Ze Ming ,Ming Ze Shang He Ying Wu Zhi Wei Lei Zai !

无事则定,定则明,明则尚何应物之为累哉!

Sheng Ren Zhi Xi ,Yi Wu Zhi Dang Xi ;

圣人之喜,以物之当喜;

Sheng Ren Zhi Nu ,Yi Wu Zhi Dang Nu 。

圣人之怒,以物之当怒。

Shi Sheng Ren Zhi Xi Nu ,Bu Ji Yu Xin Er Ji Yu Wu Ye 。

是圣人之喜怒,不系于心而系于物也。

Shi Ze Sheng Ren Qi Bu Ying Yu Wu Zai ?

是则圣人岂不应于物哉?

Wu De Yi Cong Wai Zhe Wei Fei ,Er Geng Qiu Zai Nei Zhe Wei Shi Ye ?

乌得以从外者为非,而更求在内者为是也?

Jin Yi Zi Si Yong Zhi Zhi Xi Nu ,Er Shi Sheng Ren Xi Nu Zhi Zheng ,Wei He Ru Zai ?

今以自私用智之喜怒,而视圣人喜怒之正,为何如哉?

Fu Ren Zhi Qing Yi Fa Er Nan Zhi Zhe ,Wei Nu Wei Shen 。

夫人之情易发而难制者,唯怒为甚。

Di Neng Yu Nu Shi Ju Wang Ji Nu ,Er Guan Li Zhi Shi Fei ,Yi Ke Jian Wai You Zhi Bu Zu E ,Er Yu Dao Yi Sai Guo Ban Yi 。

第能于怒时遽忘其怒,而观理之是非,亦可见外诱之不足恶,而于道亦思过半矣。

Liu Ji Shan Yue :Ci Bai Zi Fa Ming Zhu Jing Li Ji Zhi Shui ,Zui Wei Xiang Jin Er Mo Wei Ye 。

刘蕺山曰:此伯子发明主静立极之说,最为详尽而无遗也。

Shao Fen Liu Duan Kan ,Er Yi Jie Rong Guan ,Bu Shi Geng Duan ,Yi Bu Fan Quan Jie 。

稍分六段看,而意皆融贯,不事更端,亦不烦诠解。

Jin Gu Wei Zhi Ci Di :Shou Yan Dong Jing Ge Yi Zhi Li ,Er Gui Zhi Chang Ding ,Nai Suo Yi Wei Jing Ye 。

今姑为之次第:首言动静合一之理,而归之常定,乃所以为静也。

Shi Nei Fei Wai ,Fei Xing Ye ;

是内非外,非性也;

Li Dong Yan Jing ,Fei Jing Ye 。

离动言静,非静也。

Tian De Zhi Chang Yi Xia ,Ji Tian De Zhi Dao Yi Ming Sheng Ren Zhi Dao Bu Li Wu Yi Qiu Jing Ye 。

天地之常以下,即天地之道以明圣人之道不离物以求静也。

Ren Zhi Qing Yi Xia ,Yan Chang Ren Zhi Qing Zi Si Yong Zhi ,Suo Yi Yi Yu Sheng Ren Er Zhong Shi Ji Zhao Wu Zhi Ti Ye 。

人之情以下,言常人之情自私用智,所以异于圣人而终失其照物之体也。

《Yi 》Yue Yi Xia ,You Yin 《Da Yi 》、Meng Zi Zhi Yan Yi Ming Zi Si Yong Zhi Zhi Bi Bu Ran Ye 。

《易》曰以下,又引《大易》、孟子之言以明自私用智之必不然也。

Sheng Ren Zhi Xi Yi Xia ,You Ji Sheng Ren Ying Wu Zhi Qing Yi Ming Wai Wu Zhi Bu Zu E 。

圣人之喜以下,又即圣人应物之情以明外物之不足恶。

Er Fu Ren Zhi Qing Yi Xia ,You Jie Nu Zhi Yi Duan ,Yu Ji Nan Xia Shou Chu De Ding Xing Zhi Fa Ru Ci ,You Yi Jian Wai Wu

而夫人之情以下,又借怒之一端,于极难下手处得定性之法如此,又以见外物之不足恶也。

Ge Er Guan Zhi ,Zhu Jing Zhi Xue ,Xing Xue Ye 。

合而观之,主静之学,性学也。

Ren Sheng Er Jing ,Tian Zhi Xing Ye 。

人生而静,天之性也。

Gan Yu Wu Er Dong ,Xing Zhi Yu Ye 。

感于物而动,性之欲也。

Sheng Ren Chang Ji Er Chang Gan ,Gu You Yu Er Shi Gui Yu Mo Yu ,Suo Yi Neng Jin Ji Xing Ye 。

圣人常寂而常感,故有欲而实归于无欲,所以能尽其性也。

Chang Ren Li Ji Er Shi Gan ,Li Gan Er Qiu Ji ,Gu Qu Yu Er Hai Yi Cong Yu ,Suo Yi Zi Gu Ji Tian Ye 。

常人离寂而事感,离感而求寂,故去欲而还以从欲,所以自汩其天也。

Zhu Jing Zhi Shui ,Ben Qian Gu Bi Mi Cang ,Ji Heng Qu De Zhi ,Bu Neng Mo Yi 。

主静之说,本千古秘密藏,即横渠得之,不能无疑。

Xiang Wei Cheng Bai Zi Fa Ming Zhi Ci ,Ji Ling Qian Gu Chang Ye Yi 。

向微程伯子发明至此,几令千古长夜矣。

Bai Jia You An :Jia Jing Zhong ,Hu Bai Quan Song Wei Tai Zai ,Shu Jie 《Ding Xing Shu 》,Hui Jiang Yu Jing Shi ,Fen Zuo Si

百家又案:嘉靖中,胡柏泉松为太宰,疏解《定性书》,会讲于京师,分作四层:一者,天地之常,心普物而无心,此是天地之定。

Er Zhe ,Sheng Ren Zhi Chang ,Qing Shun Wu Er Mo Qing ,Ci Shi Sheng Ren Zhi Ding 。

二者,圣人之常,情顺物而无情,此是圣人之定。

San Zhe ,Jun Zi Zhi Xue ,Kuo Ran Da Gong ,Wu Lai Shun Ying ,Ci Shi Jun Zi Zhi Ding 。

三者,君子之学,廓然大公,物来顺应,此是君子之定。

Si Zhe ,Wu Ren Di Yu Nu Shi Ju Wang Ji Nu ,Guan Li Shi Fei ,Ci Shi Wu Ren Zhi Ding 。

四者,吾人第于怒时遽忘其怒,观理是非,此是吾人之定。

Wu Ren Xi Jun Zi ,Jun Zi Xi Sheng Ren ,Sheng Ren Xi Tian De 。

吾人希君子,君子希圣人,圣人希天地。

Shi Ri ,Tian Xia Ji Li Ju Zai Jing ,Xian Hui Yu Xiang Fang Suo ,Yao Wu Qian Yu Ren 。

是日,天下计吏俱在京,咸会于象房所,约五千余人。

Luo Jin Xi 、Geng Tian Tai 、Zhou Dou Feng ,Xu Long Wan Bing Can Jiang Xi ,Mo Bu Bao Yu Si Yi 。

罗近溪、耿天台、周都峰,徐龙湾并参讲席,莫不饱饫斯义。
标签:
人气:
定性书的翻译

暂无

定性书的注释

暂无

定性书的赏析

暂无

定性书的背景
在整个宋明道学运动中,《定性书》有着极为尊崇的地位,但它也同是宋明道学家诸经典文献中最受争议的篇章之一。其一为工夫与效验之争,《定性书》所说的究竟是一种工夫,还是如朱子所说的为工夫醇熟后的一种效验?如果是一种工夫,则为什么样的工夫?其次,《定性书》中多有佛老之语,则明道究竟是袭取释老之学,还是自家体认发明?本文拟就此两个问题展开讨论。
《定性书》作者介绍

程颢(hào)(1032年—1085年) 字伯淳,学者称明道先生。世居中山,后从开封徙河南(今河南洛阳) 北宋哲学家、教育家、诗人,理学的► 程颢的诗